Ακμή

Η ακμη είναι μια από τις πιο συνηθισμένες δερματικές παθήσεις, η οποία κάνει την εμφάνισή της συνήθως κατά την εφηβική ηλικία. Παρότι όμως εμφανίζεται στις μικρότερες ηλικίες, υπάρχει η πιθανότητα να παρουσιαστεί και στην ηλικία των 35 ή 40 ετών. Η ακμη εντοπίζεται, κατά κύριο λόγο, στο πρόσωπο, την πλάτη και τον θώρακα και οφείλεται στην υπερλειτουργία των σμηγματογόνων αδένων, η οποία οδηγεί σε αυξημένη παραγωγή σμήγματος. Δηλαδή, η λιπαρότητα και το σμήγμα φράζουν τους πόρους του δέρματος  και έτσι δημιουργούνται τα σπυράκια. Η ακμή στην ήπια μορφή της χαρακτηρίζεται από λιγοστά κόκκινα στίγματα, ενώ στις σοβαρότερες περιπτώσεις από μεγαλύτερα και επίπονα στίγματα τα οποία μπορεί να καλύπτουν μεγάλη επιφάνεια του προσώπου, της πλάτης και του θώρακα. Για την ακμη υπάρχουν πολλές αποτελεσματικές θεραπείες που βοηθούν την καταπολέμησή της και τον περιορισμό της.

Ακμή: Συνηθέστεροι τύποι 

• Κοινή ακμη: Η πιο συνηθισμένη μορφή ακμής. Εκδηλώνεται στην εφηβεία και σταδιακά υποχωρεί. Εντοπίζεται κυρίως στο πρόσωπο, την πλάτη και το στέρνο.  Η φαγεσωρική και η βλατισοφλυκταινώδης είναι τύποι της κοινής ακμής

1. Φαγεσωρική ακμη: Είναι μια ήπια μορφή ακμής, η οποία εμφανίζει φαγέσωρες ( μαύρα στίγματα όταν οι πόροι έρχονται σε επαφή με τον αέρα και άσπρα στίγματα όταν δεν έρχονται σε επαφή με τον αέρα). Στην ουσία μιλάμε για εγκλωβισμένο σμήγμα, καθώς δεν γίνεται σωστή κερατινοποίηση του δέρματος κι έτσι η κερατίνη δεν αποβάλλεται φυσιολογικά.
2. Βλατιδοφλυκταινώδης ακμη: Πρόκειται για μια σοβαρή μορφή ακμής, η οποία εντοπίζεται συνήθως στο πρόσωπο, την πλάτη, τους ώμους και το θώρακα. Χαρακτηρίζεται από φαγέσωρες, φλύκταινες, κοκκινίλα και ουλές.

• Μετεφηβική ακμη: Παρουσιάζεται  κυρίως σε γυναίκες κατά την τρίτη δεκαετία της ζωής τους και εμφανίζει έξαρση πριν την αναμενόμενη εμμηνορρυσία.  Συνήθως υποχωρεί κατά το τέλος της τέταρτης δεκαετίας. Εντοπίζεται στο πηγούνι  και τη γνάθο. Περιπτώσεις γυναικών με μετεφηβική ακμη έχουν πολυκυστικές ωοθήκες.
• Οζίδιο κυστική ακμη: Η κυστική ακμη πρόκειται για μια δύσκολη μορφή ακμής που εμφανίζεται στην εφηβεία και επιμένει μέχρι την αρχή της μέσης ηλικίας. Εντοπίζεται στο πρόσωπο, την πλάτη και το θώρακα. Χαρακτηριστικά της είναι οι βαθιές επώδυνες βλατίδες και ουλές που δημιουργούνται.
• Νεογνική ακμη: εμφανίζεται στις παριές νεογνών και υποχωρεί σε λίγους μήνες.

Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την ακμη;

Οι κυριότεροι παράγοντες που επηρεάζουν την ακμη είναι:

1. τοπικά σκευάσματα: στεροειδή, κοσμητικές ή άλλες λιπαρές ουσίες
2. συνθήκες αποκλεισμού του δέρματος (στενά ρούχα, παρατεταμένο κάθισμα)
3. κλιματολογικές συνθήκες: θερμά και υγρά, ιδιαίτερα τροπικά κλίμακα
4. βιομηχανικές αιτίες (χλωρακμή) από έκθεση σε αλογονομένους υδρογονάνθρακες
5. φάρμακα (ιωδιούχες και βρωμιούχες ουσίες, φαινοβαρβιτάλη, κονιαλίδη και συστηματικά στεροειδή)
6. stress

Αιτίες ακμής: Οι παράγοντες που θα αναφερθούν σχετίζονται με την κληρονομικότητα

1. αυξημένη παραγωγή σμήγματος
2. ανάπτυξη βάματος στον τριχοσμηγματογόνο πόρο (διαταραχές κερατινοποίησης)
3. το προπιονικό βακτηρίδιο της ακμής (P. Acne) που συμμετέχει στην φλεγμονώδη διαδικασία
4. ορμόνες: διότι οι σμηγματογόνοι αδένες βρίσκονται κάτω από άμεσο ορμονικό έλεγχο: ανδρογόνα, οιστρογόνα, προγεστερόνη, θυροξίνη
5. φάρμακα: ορισμένα φάρμακα, όπως τα κορτιζονούχα και τα στεροειδή, μπορούν να την επιδεινώσουν.
6. ψυχολογικοί παράγοντες: είναι γεγονός ότι το άγχος, η υπερένταση και η έντονη ψυχολογική πίεση αποτελούν πρόσφορο έδαφος για την ακμη.

Ποια είναι τα συμπτώματα της ακμής και πώς εξελίσσεται η πάθηση;

Η ακμή εμφανίζεται κυρίως στο πρόσωπο και την πλάτη καθώς και στον θώρακα. Τα συμπτώματά της περιλαμβάνουν κόκκινα, μαύρα ή λευκά στίγματα στο πρόσωπο, το λαιμό,τους ώμους και την πλάτη. Εάν μολυνθούν μπορεί να προκαλέσουν πόνο ή ακόμα και να αφήσουν μόνιμα σημάδια.

Η ακμή, καθώς παρουσιάζει εξάρσεις και υφέσεις, μπορεί να παραταθεί και σε μεγαλύτερη ηλικία. Αν δεν ακολουθηθεί σωστή θεραπευτική αγωγή, μπορεί να αφήσει είτε μικρά σημάδια- ουλές σαν βαθουλώματα, κυρίως στο πρόσωπο, είτε μεγάλες ουλές κυρίως στους ώμους και την πλάτη.

ακμή δερματολόγος αφροδισιολόγος ατζάρα μαργαρίτα αθήνα

Θεραπείες και τρόποι αντιμετώπισης για την ακμή.

Κάθε ασθενής με ακμή είναι μια ξεχωριστή περίπτωση, γι αυτό το λόγο οι θεραπείες διαφέρουν αναλόγως τη βαρύτητα της πάθησης. Συνήθως, για την ήπια μορφή της ακμής η τοπική θεραπεία και ο προσεκτικότερος τρόπος περιποίησης του δέρματος αρκεί.

1. Η τοπική θεραπεία περιλαμβάνει αντιμικροβιακά κερατολυτικά και αντιφλεγμονώδη σκευάσματα τα οποία ελαττώνουν τη διαταραγμένη κερατινοποίηση στο επίπεδο του τριχοσμηγματογόνου πόρου. Σε περιπτώσεις σοβαρότερης και πιο επίμονης ακμής η συστηματική θεραπεία με χάπια ή ακόμα και ο συνδυασμός τοπικής και συστηματικής θεραπείας κρίνεται καταλληλότερος.

2. Στη συστηματική θεραπεία χρησιμοποιούνται (Α) αντιβιοτικά, τα οποία έχουν αντιβακτηριδιακή δράση και περιορίζουν τη φλεγμονή της ακμής. Τα αντιβιοτικά αυτά χορηγούνται για χρονικό διάστημα τουλάχιστον έξι (6) μηνών ή και μεγαλύτερο, αναλόγως τη βαρύτητα της πάθησης, έως ότου η ακμή τεθεί υπό έλεγχο και τελικά υποχωρήσει. (Β) ορμονική θεραπεία: σε περιπτώσεις που η ακμή οφείλεται σε κάποιο ορμονικό πρόβλημα, πρέπει πρώτα να αντιμετωπιστεί αυτό έτσι ώστε η θεραπεία της ακμής να έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα. (Γ) Συστηματική θεραπευτική χορήγηση ρετινοειδών: πρόκειται για ένα συνθετικό παράγωγο της βιταμίνης Α, το οποίο αποτελεί θεραπεία εκλογής για την οζίδιο κυστική ακμη , για ακμές που δεν έχουν απαντήσει σε παραδοσιακές θεραπείες, σε ακμές που προκαλούν ουλές και σε άτομα με ψυχολογικό πρόβλημα εξαιτίας της ακμής τους.\

3. Η ορμονική θεραπεία περιλαμβάνει αντισυλληπτικά με αιθινυλοιστραδιόλη, καθώς αυτά έχουν θετική επίδραση στην ακμή. Τα αντισυλληπτικά με προγεστερόνη θα πρέπει να αποφεύγονται, διότι μπορεί να έχουμε αντίθετα αποτελέσματα και να προκαλέσουν έξαρση της ακμής.

Η θεραπεία με αντισυλληπτικά είναι κατάλληλη για γυναίκες που ήδη τα χρησιμοποιούν.

Άλλες θεραπευτικές δυνατότητες

Θεραπεία ακμής με βαθύ καθαρισμό προσώπου. Οι θεραπείες καθαρισμού του προσώπου  από δερματολόγο με τη βοήθεια ειδικού εργαλείου μπορούν να ελαττώσουν σημαντικά τα σπυράκια και το σμήγμα της ακμής, αλλά αποτελούν ακόμα και μια μέθοδο πρόληψής της. Αυτή η θεραπευτική προσέγγιση αφορά κυρίως φαγεσωρικές ακμές και επαναλαμβάνεται καθ’ όλη την πορεία της νόσου

Θεραπεία ακμής με χημικό peeling. Η θεραπεία αυτή αφαιρεί την εξωτερική στοιβάδα της επιδερμίδας με σκοπό την μείωση των σημαδιών και των ουλών που έχουν προκληθεί λόγω ακμής. Στην ενεργό ακμή χρησιμοποιούνται χημικά peeling α-υδροξυ οξέων και σαλικυλικού οξέος και στις ουλές ακμής βαθύτερα peeling όπως το τριχλωροοξικό οξύ. Και με τις δύο αυτές θεραπείες τα σπυράκια μειώνονται και οι ουλές παρουσιάζουν σημαντικές βελτιώσεις. Στην περίπτωση της αντιμετώπισης των ουλών, πρέπει η ακμη να μην είναι πλέον ενεργός.

Ειδικές θεραπείες ακμής.

Θεραπεία κυστικής ακμής με χειρουργική αφαίρεση των κύστεων. Ενδείκνυται σε περιπτώσεις που οι ουλές και οι κύστες επιμένουν.

Θεραπεία με μεσοθεραπεία βλαστοκυττάρων PRP. Το PRP ( Platelet Rich Plasma) έχει επουλωτικές και αντιμικροβιακές ιδιότητες. Με την μέθοδο PRP τα σπυράκια της ακμής μειώνονται και ο ιστός της επιδερμίδας επανέρχεται στην κανονική του μορφή. Συνηθίζεται σε ήπιες ακμές και στην αντιμετώπιση των ουλών μετά την παρέλευση της ακμής.

Συχνές ερωτήσεις

• Πλένω το πρόσωπό μου πρωί- βράδυ, αλλά η ακμή επιμένει. Γιατί;

Το πλύσιμο του προσώπου δεν θεραπεύει την ακμη, αλλά την βελτίωση. Η καθαριότητα του προσώπου με ειδικά προϊόντα για δέρματα με ακμη βοηθάει στη μείωση της υπερβολικής λιπαρότητας του δέρματος και την καλύτερη έκπτυξη των σμηγματογόνων πόρων.

• Η κακή διατροφή εμφανίζει ή επιδεινώνει την ακμή;

Σύμφωνα με τελευταίες παρατηρήσεις η διατροφή δεν προκαλεί ακμη, μπορεί όμως να την επιδεινώσει. Τροφές πλούσιες σε ζάχαρη και υδατάνθρακες, όπως ζυμαρικά, πατάτες, αναψυκτικά, πατατάκια, καλό είναι να αποφεύγονται καθώς οι τροφές αυτές αυξάνουν τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα με αποτέλεσμα την έκκριση ινσουλίνης. Η ινσουλίνη βοηθά την αύξηση της  λιπαρότητας του δέρματος  με αποτέλεσμα την φραγή των πόρων. Η οδηγία αυτή δε δίνει σε όλους τους ασθενείς με ακμη, αλλά μόνο σε αυτούς που διαπιστώνουν επιδείνωση με τη λήψη συγκεκριμένων διατροφικών κατηγοριών.

• Το άγχος και διάφοροι ψυχολογικοί παράγοντες επηρεάζουν την ακμη;

Η εμφάνιση και η επιδείνωση της ακμής φαίνεται να επηρεάζονται από τις διάφορες ψυχολογικές μεταπτώσεις και καταστάσεις που μας προκαλούν άγχος και πίεση. Ο λόγος είναι ότι η τεστοστερόνη μαζί με τις ορμόνες του άγχους προκαλούν αύξηση στην παραγωγή του σμήγματος.

• Κατά την περίοδο της εφηβείας δεν είχα ακμή. Γιατί εμφανίζω ως ενήλικας;

Υπάρχουν περιπτώσεις που η ακμή εμφανίζεται στην ενήλικη ζωή μας. Εδώ τα αίτια είναι διαφορετικά από αυτά της εφηβικής ακμής. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να γίνει ένας ορμονικός έλεγχος. Στον έλεγχο αυτό θα δούμε εάν υπάρχει σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, το οποίο είναι ένα αίτιο της ακμής στην ενήλικη γυναίκα. Η παχυσαρκία επίσης είναι ακόμη ένας λόγος της ακμής, καθώς η παραγωγή των ανδρογόνων είναι αυξημένη. Ακόμα, τα ακατάλληλα καλλυντικά μπορεί να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν την ακμή, το υπερβολικό βάψιμο (καθώς οι πόροι του δέρματος δεν ‘αναπνέουν’ ) και ο μη καθαρισμός του μακιγιάζ από το πρόσωπο.

• Γιατί απαγορεύεται να σπάω / πειράζω τα σπυράκια μου;

Πειράζοντας τα σπυράκια της ακμής με τα χέρια μας δημιουργούμε μεγαλύτερο πρόβλημα κι αυτό γιατί η πίεση που ασκούμε σε αυτά ωθεί τη φλεγμονή βαθύτερα στο δέρμα μας. Αυτό έχει ως συνέπεια την δυσκολότερη αντιμετώπιση του προβλήματος και μεγαλύτερες πιθανότητες δημιουργίας ουλών και σημαδιών στο δέρμα μας.

• Ποια είναι η αποτελεσματικότερη θεραπεία για την ακμή;

Δεν υπάρχει μια καλύτερη και αποτελεσματικότερη θεραπεία της ακμής για όλους τους ασθενείς. Κάθε περίπτωση αντιμετωπίζεται διαφορετικά βάση της αιτίας και της βαρύτητάς της. Γενικά όμως θα μπορούσαμε να πούμε ότι η τοπική θεραπεία μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς με ήπια μορφή ακμής. Στις περιπτώσεις μέτριας ή σοβαρής ακμής ενδείκνυται η συστηματική θεραπεία με χάπια ή και ο συνδυασμός τοπικής και συστηματικής θεραπείας. Στην περίπτωση ορμονικού προβλήματος, πρέπει αρχικά να αντιμετωπιστεί αυτό, έτσι ώστε η θεραπεία για την ακμή που θα ακολουθήσει να έχει αποτελέσματα.